راهنمای انتخاب بهترین ترجمه قرآن

ترجمه قرآن چیست؟

ترجمه، برگرداندن از زبانی به زبان دیگر یا تحویل و تبدیل بیانی به بیان دیگر برای روشن‌تر کردن مفهوم سخن است. ترجمه قرآن به دیگر زیان‌ها به منظور آشنا کردن ملت‌های بیگانه از زبان عرب با حقایق و معارف قرآنی، یکی از ضرورت‌های تبلیغی به شمار می‌رود.
نکته اساسی که باید در ترجمه دقت شود انتخاب زبان مقصد است.  قالب زبان مقصد باید به گونه‌ای انتخاب شود که بتواند مفهوم مورد نظر زبان مبدا را افاده کند.

سابقه ترجمه در اسلام

پیشینیان ترجمه معانی قرآن را برای اقوامی که تازه مسلمان شده بودند جایز می‌دانستند. بنابراین برای آنان که سابقه‌ای در زبان عربی نداشتند، آیه قرآن همراه با ترجمه آن عرضه می‌شد تا معانی قرآن و مقاصد و تعالیم ارزنده آن به مردم فهمانده شود.
در نخستین هجرت مسلمانان به حبشه آیاتی از قرآن کریم برای حاضران در مجلس نجاشی با حضور وزرا و اعیان دولت خوانده شد. و این در ادامه آیات به زبان حبشی (امهری) ترجمه گردید، چون حاضران زبان عربی نمی‌دانستند 

شیوه ترجمه

در ترجمه قرآن باید قالب زبان مقصد به گونه‌ای انتخاب شود که بتواند مفهوم مورد نظر زبان مبدا را روشنی بیان نماید. این کار ممکن است سه گونه انجام شود:

• ترجمه تحت اللفظی
•  آزاد
• و تفسیری.

 ترجمه تحت اللفظی

 این نوع از ترجمه قرآن به این صورت است که مترجم، به جای هر کلمه از زبان مبدا، کلمه‌ای از زبان مقصد را جایگزین می‌کند.
مترجم در ترجمه تحت اللفظی جمله‌ها و ترکیب بندی‌ها را، یک به یک، کلمه به کلمه، تعویض و تبدیل می‌کند و تا پایان همین‌گونه ادامه می‌دهد.

ترجمه آزاد

در این روش ترجمه، تا جای امکان مترجم دست به تقدیم و تاخیر و کم و زیاد کردن برخی عبارات می زند. 
 مترجم سعی می‌کند معنایی را از قالبی به قالب دیگر بریزد تا معنای مقصود کاملا ادا شود؛ یعنی بی کم و کاست مراد متکلم برگردانده شود و حتی المقدور الفاظ و کلمات متن اصلی و ترجمه مطابق هم و جایگزین هم باشد.

ترجمه تفسیری

در این نوع از ترجمه، مترجم  به زبانی دیگر به شرح و بسط مطالب می‌پردازد.

مترجمان معروف ترجمه‌های تفسیری فارسی 

به‌صورت کلی و با توجه به برتری ترجمه تفسیری (معنایی) نسبت با سایر ترجمه‌ها می‌توان گفت: ترجمه‌های ارائه شده توسط مترجمان نیز زیر جزء بهترین ترجمه‌های تفسیری‌اند: 
1.    ترجمه مجتبوی.
2.     آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی.
3.     محمدعلی رضایی اصفهانی.
4.     محمدرضا صفوی، بر اساس تفسیر المیزان.
5.     مشکینی.
6.     بهاءالدین خرمشاهی.
7.     غلامعلی حداد عادل.
8.    محمدمهدی فولادوند.

عوامل موثر بر ترجمه

ترجمه های مختلف و متنوعی از قرآن کریم داریم که هر کدام با توجه به موارد اشاره شده در زیر  نسبت به سایر ترجمه ها دارای مزایا و معایبی است.
•    روش مترجم
•     میزان دقت
•     نوع ترجمه (تحت اللفظی، آزاد، تفسیری)
•      تسلط مترجم بر لغت و زبان قرآن
•     میزان تسلط  بر مفاهیم و تفسیر آیات
•    گرایش علمی مترجم

شرایط مترجم

شرایطی که باید در مترجم یا مترجمان وجود داشته باشد تا ترجمه از خطا و لغزش مصون بماند، عبارتند از:
1.    مترجم در هر دو زبان مهارت داشته باشد
2.    معنای آیه را با توجه به تفاسیر معتبر و مورد اطمینان به دست آورد
3.    به عقیده خاصی تمایل پیدا نکند و یا مذهب خاصی را در نظر نگیرد
4.    واژه‌های متشابه را آنچنان که هست رها کند و به ترجمه آنها به مترادف خودشان اکتفا نماید
5.    حروف مقطعه فواتح سوره‌ها را به حال خود بگذارد، چون آنها رمزهایی هستند که باید بدون تفسیر و بی هیچ تغییری، به حال خود باقی بمانند.
6.    از به کارگیری اصطلاحات علمی و فنی در ترجمه خودداری کند
7.    به آراء و نظریه‌های علمی نپردازد و کلمات وارد در قرآن را به معانی جدیدی که علم کشف کره است معنا نکند


هر ترجمه ای با توجه به گرایش علمی مترجم، می تواند در بُعد خاصی ارائه شده باشد، مانند؛ ترجمه ادبی، عرفانی و ...؛ بنابراین مقایسه ترجمه های قرآن، باید با هم گروه های خودشان انجام شود. لذا نمی توان یک ترجمه را با یک معیار و از یک نگاه، بطور مشخص و قطعی به عنوان بهترین ترجمه قرآن معرفی کرد.
اما برای داشتن راهنمای انتخاب بهترین ترجمه قرآن، می توانیم چندین ترجمه مطرح را نام برده و بررسی آن بپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید تا به چندین ترجمه، به عنوان ترجمه های مطرح اشاره شود.

ترجمه، مکارم شیرازی

این ترجمه، همانطور که پیش تر اشاره کردیم، ترجمه ای تفسیری و محصول پانزده سال كار گروهى روى تفسير قرآن مجيد است. 
تحقيق و بررسى اين اثر را هيئت علمى دارالقرآن انجام داده است. و ويراستارى آن بر عهده جواد محدثى بوده است.
باید به این نکته اشاره کرد که این ترجمه با توجه به جایگاه مفسر قرآن و نیز فقیه بودن مترجم، اهمیت بالایی را دارد.

ترجمه قرآن، فولادوند

 بی شک ای ترجمه را میتوان یکی از دقیق ترین و شیواترین ترجمه های معاصر دانست. محمدمهدى فولادوند، برای ترجمه قرآن به زبان فارسی حدود سی سال زمان صرف کرده اند. و از آن جا كه اين كار مدت زيادى طول كشيده (به لحاظ اينكه ترجمه دقيق و با كمترين اشكال باشد) توانسته است ترجمه‏ اى را به جامعه اسلامى تقديم نمايد که از نظر ادبی، اهمیت و جایگاه مطرحی داشته باشد.
روش آقای فولادوند در ترجمه، میانه‌ای از ترجمه تحت‌اللفظ و ترجمه محتوایی می‌باشد یعنی دقت و مطابقت ترجمه با اصل آیه و همچنین خوش‌خوانی و روانی آن هیچ‌کدام فدای دیگری نشده است. 

ترجمه عبدالمحمد آیتی

 یکی دیگر از ترجمه های معاصر و مطرح قرآن کریم ترجمه ای به قلم آقاى عبدالمحمد آيتى است. ترجمه آقاى عبدالمحمد آيتى، از ارزش ادبی فراوانی برخوردار است و از جمله آثار ماندنى و جاويدان بشمار مى ‏رود.
 در این ترجمه ی ارزشمند ویژگی های برجسته ای همچون موارد زیر به درستی رعایت گردیده است:
•    سلامت و استحكام جمله‏ بندى 
•     پرهيز از سره ‏نويسى فارسى و عربى گرايى افراطى 
•     دورى از هرگونه حشو و زوائد
 در اين ترجمه، مزاياى بسيارى در مقايسه با ترجمه‏ هاى پيشين وجود دارد. از جمله مزیت های آن می توان به معادل ‏هاى بسيار زيباي كلمات موجود در قرآن، اشاره کرد.

الهی قمشه‌ای

این مترجم، ترجمه‌ای آزاد و خوش‌خوان و تفسیر آمیز از قرآن ارائه داده است. گواه کار ارزشمند او صدبار تجدید چاپ آن در میلیون‌ها نسخه است.

 ترجمه آيت الله على مشکینی

از جمله ترجمه های مطرح قرآن کریم به زبان فارسی، ترجمه ی آيت الله مشكينى، می باشد .كه این ترجمه قرآن توسط حسين استاد ولى ويرايش شده است.
با توجه به تسلط آيت الله على مشکینی به مباحث بلاغت، ادبيات عرب و لغت،  این ترجمه از اعتبار و ارزش قابل توجهى برخوردار می  باشد. و از طرف ديگر رعايت نمودن اصول و قواعد ترجمه و هماهنگی بين جملات توسط آیت الله مشکینی به گونه ‏اى كه مورد توجه مردم مخصوصا افراد تحصيل كرده قرار گرفته است.

حسین انصاریان

این ترجمه به قلم شيخ حسين انصاريان انجام و منتشر شده است. زبان و ادبيات اين ترجمه، روان و رسا و متناسب با نسل امروز است.

دکتر مجتبوی

این ترجمه از دقیق ‌ترین و صحیح ‌ترین ترجمه‌های معاصر است. مترجم تأکید بسیاری بر رعایت دقت و همگامی ترجمه با متن داشته ‌است. 
یکی از خصوصیات ممتاز این ترجمه آن است که مترجم سعی کرده از کلمات عربی کمتر استفاده کند و برای آن ‌ها معادل ‌های فارسی در نظر بگیرد و دیگر این‌که در برگرداندن واژه ‌های قرآنی و ترکیب آیات دقت زیادی به کار گرفته‌ است.

ترجمه قرآن از بهاءالدین خرم شاهی

آخرین مورد از نمونه‌های خوب ترجمه‌های قرآن که به ذکر آن می‌پردازیم؛ ترجمه قرآن از بهاءالدین خرم شاهی هست که نثر ادبی روانی دارد. و درعین‌حال در ترجمه ای مترجم، ترجمه با اصل متن مطابقت بسیار دارد
در ترجمه قرآن از بهاءالدین خرم شاهی در پانوشت توضیحاتی ارائه شده است و در عوض داخل متن از توضیحات مفصل خالی است.

سخن آخر

برای اینکه روشن شود بهترین و دقیق‌ترین ترجمه‌های فارسی قرآن کریم کدام اند، ابتدا باید به تعریف ترجمه و سپس به معرفی اقسام مختلف آن و درنهایت نوع نیاز مراجعه‌کننده‌ی به ترجمه پرداخت تا مشخص شود کدام ترجمه می‌تواند برای این نیاز را برآورده کند.
ما در این مقاله علاوه بر توضیح مفاهیم ذکر شده، برای داشتن راهنمای انتخاب بهترین ترجمه قرآن، چندین ترجمه مطرح را نام برده و به بررسی آن پرداختیم. شما می توانید با مراجعه به سایت انتشارات مهرگیفت انواع مختلف کتاب قرآن با ترجمه های مطرح را بررسی و مقایسه کرده و نسبت به خرید آن اقدام نمایید.